Op 16 oktober 1340 wordt Geert in Deventer geboren en gedoopt in de Mariakerk. Geerts vader is een welgestelde koopman en lid van het stadsbestuur. Als Geert 10 jaar oud is, overlijden zijn vader en moeder, waarna een oom zich over hem ontfermt. Zijn verdere schooltijd brengt Geert door op de Latijnse school van de kapittelkerk Lebuïnus.
Geert gaat studeren aan de Sorbonne in Parijs. In 3 jaar tijd haalt hij zijn meesterstitel in de 7 vrije kunsten. Hij blijft daarna nog jaren in Parijs waar hij zich verdiept in medicijnen, theologie, kerkelijk recht, filosofie; vakken die je nodig had om een kerkelijk ambt te bekleden. In de tussentijd studeert hij ook aan de universiteiten in Praag en Keulen.
De stad Deventer en de bisschop van Utrecht hebben een conflict. Geert bezoekt daarom de paus en bepleit met succes het standpunt van zijn geboortestad. Aangezien pauselijke toestemming nodig is om een kerkelijk ambt te bekleden, is het geen toeval dat Geert enige tijd later twee lucratieve baantjes krijgt. Hij wordt kanunnik in Aken én kanunnik van het Domkapittel in Utrecht.
Op bezoek in Deventer wordt Geert ernstig ziek. Hij verwacht te sterven en vraagt de pastoor om de laatste sacramenten. Maar omdat Geert boeken over zwarte kunst bezit, weigert de pastoor. Hij stelt als voorwaarde dat Geert eerst deze boeken verbrandt. Uiteindelijk geeft Geert toe en verbrandt de boeken op de Brink. Tot ieders verrassing herstelt Geert enkele dagen na de laatste sacramenten.
Zijn wonderbaarlijke genezing, het commentaar van diverse vrienden op zijn luxe leven en de misstanden in de kerk hebben Geert aan het denken gezet. Hij doet afstand van de meeste van zijn bezittingen en stelt zijn huis in Deventer ter beschikking voor opvang van ongehuwde en behoeftige vrouwen. Dit wordt de eerste lekengemeenschap van Zusters van het Gemene leven.
Zelf trekt Geert zich terug in het kartuizerklooster waar zijn vriend uit Parijs Johan Egert van Kalkar inmiddels prior is. Geert besluit zijn verdere leven geheel aan God te wijden Hij bestudeert de Bijbel en de klassieken. In deze periode verdiepen zijn inzichten zich.
Geert besluit zijn bijzondere gave en kennis in te zetten als boeteprediker. Ter voorbereiding gaat hij samen met zijn vriend Johan Cele naar Parijs om boeken te kopen. Hij wil zijn argumenten kracht bijzetten, door te verwijzen naar de Bijbel en grote denkers. Op de terugweg gaan ze in de buurt van Brussel langs bij de mysticus Jan van Ruusbroec.
Diverse verhandelingen en brieven die Geert Groote heeft geschreven, hebben grote bekendheid gekregen. Zo legt hij zijn voornemens en besluiten ter hervorming van zijn leven vast in “conclusa et proposita, non vota”. Ook is hij onder meer auteur van een traktaat tegen de bouw van de Domtoren in Utrecht en schrijft hij een kritisch advies over het huwelijk.
Zodra Geert Groote tot diaken is gewijd, gaat hij preken. Eerst gaat hij aan de slag in de omgeving van Deventer, maar later in het hele land. Als begenadigd en authentiek spreker – met bovendien een flinke dosis levenservaring – trekt hij zoveel toehoorders dat de kerken te klein zijn voor zijn bijeenkomsten.
Geert heeft veel kritiek op de misstanden in kerk en samenleving en baseert zich hierbij op citaten uit de bijbel. Dit leidt tot veel weerstand bij de kerkelijke leiders. Om hem de mond te snoeren krijgen alle diakenen een preekverbod opgelegd. Geert tekent hiertegen protest aan bij de paus en trekt zich terug in een klooster in Woudrichem.
Geert Groote houdt zich bezig met de vertaling van het gebedenboek van Seuse over “de getijden van de eeuwige wijsheid”. Ook voorziet hij vrienden van advies voor het oprichten van nieuwe lekengemeenschappen. Op 20 augustus 1384 overlijdt Geert aan de pest na een bezoek aan een zieke vriend in Deventer.